JAC Board Solutions : Jharkhand Board TextBook Solutions for Class 12th, 11th, 10th, 9th, 8th, 7th, 6th

JPSC Jharkhand Previous Papers General Studies GS Paper-3

JPSC Jharkhand Previous Papers General Studies GS Paper-3

          рдмрд╣ुрд╡िрдХрд▓्рдкीрдп рдк्рд░рд╢्рдиोрдд्рддрд░

рдк्рд░рд╢्рди 1. рд╢ुрдж्рдз рдЪांрджी рдХा рд░ुрдкрдпा рдХा рдЖрд╡िрд╖्рдХाрд░ рдХिрд╕рдиे рдХिрдпा ?
(a) рдЕрдХрдмрд░

(b) рд╢ेрд░рд╢ाрд╣

(c) рдФрд░ंрдЧрдЬेрдм

(d) рдЬрд╣ांрдЧीрд░ 
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 2. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдХृрддिрдпों рдХो рдЙрдирдХे рд▓ेрдЦрдХ рд╕े рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдХрд░рдХे рд╕рд╣ी рдХूрдЯों рдоें рд╕े рдЙрдд्рддрд░ рдЪुрдиिрдП : 
(a) рд╣рдХ़ाрдЗрдХ рдП рд╣िрди्рджी         (i) рдЗрдм्рди рдоिрд╕्рдХाрд╡िрдпा
(b) рддрд╣рдЬ़ीрдмुрд▓ рдЕрдЦрд▓ाрдХ     (ii) рд╕рд░рд░ुрдж्рджीрди рдоुрд╣рдо्рдордж 'рдФрдлी'
(c) рдХुंрдЬुрд▓ рддिрдЬाрд░              (iii) рдЕрдм्рджुрд▓ рд╡ाрд╣िрдж рдмिрд▓рдЧ्рд░ाрдоी
(d) рдЬрд╡ाрдоिрдЙрд▓ рд╣िрдХाрдпाрдд्    (ii) рдмैрд▓рдХ рдЕрд▓ рдХрдмाрдпाрдХी
(a) a-iii  b - i  c- iv d-ii

(b) a-ii  b-iv  c-i d -iii

(c) a-iii  b-i  c - ii d-iv

(d) a-i  b-ii  c-iii d-iv
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 3. рдмрдШाрдд рд░िрдпाрд╕рдд рдХा рдм्рд░िрдЯिрд╢ рдоें рд╡िрд▓рдп рдХрдм рд╣ुрдЖ ?
(a) 1848

(b) 1850

(c) 1852

(d) 1853
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 4. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕рдиे рдЧाँрдзीрдЬी рдХे рдирдордХ рдЖंрджोрд▓рди рдоें рднाрдЧ рд▓िрдпा ? 
(a) рд╕рд░ोрдЬिрдиी рдиाрдпрдбू

(b) рд░ाрдЬрдХुрдоाрд░ी рдЕрдоृрдд рдХौрд░

(c) рдХрдорд▓ाрджेрд╡ी рдЪрдЯ्рдЯोрдкाрдз्рдпाрдп 

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рд╕े рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 5. рднाрд░рдд рдХे рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдХिрд╕ рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рдХрд░ों рдХो рдХेрди्рдж्рд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд▓рдЧाрдпा рддрдеा рдПрдХрдд्рд░िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै рд▓ेрдХिрди рдХेрди्рдж्рд░ рдФрд░ рд░ाрдЬ्рдпों рдХे рдмीрдЪ рдоें рд╡िрддрд░िрдд рдХिрдпा рдЬाрддा рд╣ै?
(a) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 268

(b) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 269

(c) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 270

(d) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 271
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 6. рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ुрд╢ाрд╕рди рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддा рдирд╣ीं рд╣ै ?
(a) рдЬрд╡ाрдмрджेрд╣ी 

(b) рдкाрд░рджрд░्рд╢िрддा

(c) рдХाрдиूрди рдХा рдиिрдпрдо 

(d) рд▓ाрд▓ рдлीрддाрд╢ाрд╣ी
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 7. рдоिрдердХों рдФрд░ рдХрд╣ाрд╡рддों рдХे рд░ूрдк рдоें рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рдХे рд╕िрдж्рдзाрди्рддों рдХो рдХिрд╕рдиे рдЕрд╕्рд╡ीрдХाрд░ рдХिрдпा рд╣ै ? 
(a) рд╣рд░्рдмрд░्рдЯ рд╕ाрдЗрдорди

(b) рдб्рд╡ाрдЗрдЯ рд╡ाрд▓्рдбो 

(c) рдл्рд░ैंрдХ рдоेрд░िрдиी

(d) рдПрдл. рдбрдм्рд▓्рдпू. рд░िрдЧ्рд╕
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 8. 'рд░ाрдЬ्рдп рд╣рд░ рдЬрдЧрд╣ рд╣ै: рдпрд╣ рдЕрди्рддрд░ाрд▓ рд╢ाрдпрдж рд╣ी рдХोрдИ рдЫोрдб़рддा рд╣ै' рдпрд╣ рдХрдерди рдХिрд╕ рдзाрд░рдгा рдХी рд╡्рдпाрдЦ्рдпा рдХрд░рддा рд╣ै?
(a) рдХрд▓्рдпाрдгрдХाрд░ी рд░ाрдЬ्рдп

(b) рдХрдо्рдпुрдиिрд╕्рдЯ рд░ाрдЬ्рдп

(c) рд▓ोрдХрддांрдд्рд░िрдХ рд░ाрдЬ्рдп

(d) рдкुрд▓िрд╕ рд░ाрдЬ्рдп
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 9. рд╡िрд╖ाрдХ्рдд рдорд╕्рдЯрд░्рдб рдЧैрд╕ рд╣ोрддी рд╣ै।
(a) рдЧैрд╕

(b) рдж्рд░рд╡

(c) рдаोрд╕

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 10. рдбाрдЗрдиाрдоाрдЗрдЯ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рдоें рдк्рд░рдпुрдХ्рдд рд╣ोрдиे рд╡ाрд▓ा рд░ाрд╕ाрдпрдиिрдХ (Chemical) рд╣ै ।
(a) рдЧ्рд▓ाрдЗрд╕ेрд░ाрд▓

(b) рдЧ्рд▓ाрдЗрд╕ेрд░ाрд▓ рдЯ्рд░ाрдИрдПрд╕ीрдЯेрдЯ

(c) рдЧ्рд▓ाрдЗрд╕ेрд░ाрд▓ рдЯ्рд░ाрдИрдиाрдЗрдЯ्рд░ेрдЯ

(d) рдЧ्рд▓ाрдЗрд╕ेрд░ाрд▓ рдЯ्рд░ाрдИрдЖрдпोрдбेрдЯ
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 11. рдоाрдирд╡ рд░рдХ्рдд рдоें рдЕрд▓्рдХोрд╣рд▓ рдХी рдХिрддрдиी рдк्рд░рддिрд╢рдд рдоाрдд्рд░ा рдоृрдд्рдпु рдХा рдХाрд░рдг рд╣ोрддी рд╣ै?
(a) 2.0

(b) 3.0

(c) 5.0

(d) 7.0
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 12. рд╕ूрдЪрдиा рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рдХो рдкрд░िрднाрд╖िрдд рдХрд░ рд╕рдХрддे рд╣ैं।
(a) рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░्рд╕ + рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी 

(b) рдХрдо्рдк्рдпूрдЯрд░्рд╕ + рдиेрдЯрд╡рд░्рдХ

(c) рд╣ाрд░्рдбрд╡ेрдпрд░ + рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ 

(d) рдХрдиेрдХ्рдЯिрд╡िрдЯी + рд╣ाрд░्рдбрд╡ेрдпрд░
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 13. рдЦोрд░рдаा рд╕ंрдХрд▓рдиों рдХा рдк्рд░рдХाрд╢рди 'рдоेрдШрджूрдд' рдиाрдо рд╕े рдХिрд╕ рд░рдЪрдиाрдХाрд░ рдиे рдХिрдпा ? 
(a) рднुрд╡рдиेрд╢्рд╡рд░ рджрдд्рдд рд╢рд░्рдоा 'рд╡्рдпाрдХुрд▓' 

(b) рдП. рдХे. рдЭा

(c) рдирд░ेрд╢ рдк्рд░рд╕ाрдж рд╕िंрд╣

(d) рд╢्рд░ीрдиिрд╡ाрд╕ рдкाрдиुрд░ी
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 14. рдоुंрдбा рдкрд░ंрдкрд░ा рдХा 'рд░िрдЬрдЧреЭ' рдХिрд╕ рд╕्рдерд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै?
(a) рд░ोрд╣рддाрд╕рдЧрдв़

(b) рдмीрдЬрдирдЧрдв़

(c) рдкाрд▓ीрдЧреЭ 

(d) рд░ाрдЬрдЧीрд░
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 15. рдл्рд░ेंрдбрд╢िрдк – 2016 рдХ्рдпा рд╣ै ? 
(a) рд░ूрд╕ рдФрд░ рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рд╕ैрдиिрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕ |

(b) рдЕрдоेрд░िрдХा рдФрд░ рднाрд░рдд рдХे рд╕ैрдиिрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕ ।

(c) рднाрд░рдд рдФрд░ рдЕрдлрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдХे рд╕ैрдиिрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕। 

(d) рднाрд░рдд рдФрд░ рдХрдЬ़ाрдХिрд╕्рддाрди рдХे рд╕ैрдиिрдХों рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрдпा рдЧрдпा рд╕ंрдпुрдХ्рдд рдпुрдж्рдзाрдн्рдпाрд╕।
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 16. 14 рд╡ें рдЖрд╕िрдпाрди рднाрд░рдд рд╢िрдЦрд░ рд╕рдо्рдоेрд▓рди рдХा рдЖрдпोрдЬрди рдХрд╣ाँ рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा ?
(a) рд╡िрдпंрддिрдпेрди 

(b) рдЗрд╕्рд▓ाрдоाрдмाрдж 

(c) рдвाрдХा

(d) рджाрд╡ोрд╕ 
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 17. рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдкрд░्рдпाрд╡рд░рдг рдХाрд░्рдпрдХ्рд░рдо (UNEP) рдХा рдоुрдЦ्рдпाрд▓рдп рдХрд╣ाँ рд╣ै ?
(a) рдж рд╣ेрдЧ

(b) рдиैрд░ोрдмी

(c) рди्рдпूрдпाрд░्рдХ

(d) рд╡ाрд╢िंрдЧ्рдЯрди рдбी.рд╕ी.
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 18. рджीрдкिрдХा рдкрд▓्рд▓ीрдХрд▓ рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै?
(a) рд╕्рдХ्рд╡ॉрд╢

(b) рд╣ैंрдбрдмाрд▓

(c) рдмैрдбрдоिंрдЯрди

(d) рдЯेрдиिрд╕
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 19. рд╡ेрд▓ोрдб्рд░ोрдо рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै?
(a) рдЯेрдиिрд╕

(b) рддрд▓рд╡ाрд░рдмाрдЬी

(c) рдоुрдХ्рдХेрдмाрдЬी

(d) рд╕ाрдЗрдХ्рд▓िंрдЧ
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 20. 'рд╕ंрдШрдоिрдд्рд░ा рдХрд▓िрддा' рдХो рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХिрд╕ рдЕрд╡ाрд░्рдб рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
(a) рдкुрд▓िрдд्рдЬрд░ рдЕрд╡ाрд░्рдб

(b) рдмुрдХрд░्рд╕ рдЕрд╡ाрд░्рдб

(c) рдЬ्рдЮाрдирдкीрда рдЕрд╡ाрд░्рдб

(d) рдж рд▓ीрдЬрди рдСрдл рд╣ॉрдирд░
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 21. 'рдкाрдХिрд╕्рддाрди рдк्рд░рд╕्рддाрд╡' рдХी рд░ूрдкрд░ेрдЦा рдХिрд╕рдиे рддैрдпाрд░ рдХी ?
(a) рд░рд╣рдордд рдЕрд▓ी

(b) рд╕िрдХंрджрд░ рд╣рдпाрдд् рдЦाँ 

(c) рдоुрд╣рдо्рдордж рдЕрд▓ी рдЬिрди्рдиा

(d) рдлрдЬ़рд▓ुрд▓ рд╣рдХ
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 22. рднाрд░рддीрдп рд╕्рд╡рддंрдд्рд░рддा рдХे рд╕рдордп рдЕंрдЧ्рд░ेрдЬी рдорд╣ाрд░ाрдЬ рдеा
(a) рдЬाрд░्рдЬ рдкंрдЪрдо

(b) рдЬाрд░्рдЬ рд╖рд╖्рда्рдо

(c) рд░ाрдЬा рдПрдбрд╡рд░्рдб рд╕рдк्рддрдо

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 23. рдоाрдЙрдг्рдЯрдмेрдЯрди рдпोрдЬрдиा (рдЬूрди 1947) рдиे рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ (рдХिрди) рдк्рд░ांрдд (рдк्рд░ांрддो) рдоें рд▓ोрдХ рдиिрд░्рдгрдпाрд░्рде рд╕ंрд╕्рддुрддि рдХी рдеी ?
(a) рд╕िंрдз

(b) рдмрд▓ूрдЪिрд╕्рддाрди

(c) рдЙрдд्рддрд░ рдкрд╢्рдЪिрдо рд╕ीрдоांрдд рдк्рд░ांрдд 

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рд╕े рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 24. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЬोрдб़ों рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЬोрдб़ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै ?
(a) рднाрд░рдд рдХा рдХुрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ 3.28 рдоिрд▓िрдпрди рд╡рд░्рдЧ рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░

(b) рднाрд░рдд рдХा рдЕрдХ्рд╖ांрд╢ीрдп рд╡िрд╕्рддाрд░ 8°4' рдЙ. рд╕े 37°6' рдЙ.

(c) рднाрд░рдд рдХा рд░ेрдЦांрд╢ीрдп рд╡िрд╕्рддाрд░ 68°7 рдкू.97°25' рдкू.

(d) рднाрд░рдд рдоें рд░ाрдЬ्рдпों рдХी рд╕ंрдЦ्рдпा 26 
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 25. рджूрд╕рд░े рдк्рд░рд╢ाрд╕рдиिрдХ рдЖрдпोрдЧ рдХी рдХौрдирд╕ी рдк्рд░рддिрд╡ेрджрди рдиे рднाрд░рдд рдоें рд╕ुрд╢ाрд╕рди рдХी рдмाрдзाрдУं рдХी рдкрд╣рдЪाрди рдХी рд╣ै ?
(a) 'рд╢ाрд╕рди рдоें рдиैрддिрдХрддा'

(b) 'рдиाрдЧрд░िрдХ рдХेрди्рдж्рд░िрдд рдк्рд░рд╢ाрд╕рди рд╢ाрд╕рди рдХा рдХेрди्рдж्рд░рдмिрди्рджु'

(c) 'рдИ-рд╢ाрд╕рди рдХो рдмрдв़ाрд╡ा' 

(d) 'рд╕्рдеाрдиीрдп рд╢ाрд╕рди'
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 26. рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдХे рдХौрди рд╕े рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдоें рдЬिрд▓ा рдпोрдЬрдиा рд╕рдоिрддि рдХा рдЧрдарди рд╣ोрддा рд╣ै?
(a) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 243 ZD 

(b) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 244 ZD

(c) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 242 ZD

(d) рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж 243 ZE
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

27. рдЬोрдб़िрдпाँ рдмрдиाрдЗрдП: 
рд╕ूрдЪी - I (рд╡рд░्рд╖)          рд╕ूрдЪी - II (рд╕рдоिрддि)

(1) 1949-51       (a) рд╕्рдеाрдиीрдп рд╡िрдд्рдд рдЬांрдЪ рд╕рдоिрддि

(2) 1953 54       (b) рдХрд░ाрдзाрди рдЬांрдЪ рдЖрдпोрдЧ

(3) 1963-66       (c) рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╢рд╣рд░ी рд╕рдо्рдмрди्рдз рд╕рдоिрддि 

(4) 1985-88      (d) рд╢рд╣рд░ीрдХрд░рдг рдкрд░ рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдпोрдЧ

рдХूрдЯ :    1     2     3     4
(a)       a     b     c     d

(b)       b     c     d     a

(c)       c     d     a     b

(d)       d     c     b     a
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 28. рдЪौрджрд╣рд╡ें рд╡िрдд्рдд рдЖрдпोрдЧ рд╕िрдлाрд░िрд╢ों рдХे рдЖрдзाрд░ рдкрд░ рд╕ंрдШीрдп рдХрд░ों рдХे рдХुрд▓ рдЖрдп рдХा рд╣िрд╕्рд╕ा, рдХेрди्рдж्рд░ рд╕े рд░ाрдЬ्рдп рдХे рдордз्рдп рд╡ृрдж्рдзि рдХे рд▓िрдП рдиिрд╢्рдЪिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै
(a) 32 рдк्рд░рддिрд╢рдд

(b) 37 рдк्рд░рддिрд╢рдд

(c) 42 рдк्рд░рддिрд╢рдд

(d) 41 рдк्рд░рддिрд╢рдд
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 29. рдПрдХ рдХिрд▓ोрдмाрдЗрдЯ рдоें рдХिрддрдиे рдмिрдЯ्рд╕ рд╣ोрддे рд╣ैं?
(a) 1024

(b) 1000

(c) 8024

(d) 8192
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 30. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдЖрдЙрдЯрдкुрдЯ рдбिрд╡ाрдЗрд╕ рдирд╣ीं рд╣ै?
(a) рдоॉрдиिрдЯрд░

(b) рдЯрдЪрд╕्рдХ्рд░ीрди

(c) рдк्рд░िрди्рдЯрд░

(d) рдк्рд▓ॉрдЯрд░
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 31. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдПрдХ рдУрдкрди рд╕ोрд░्рд╕ рд╕ॉрдл्рдЯрд╡ेрдпрд░ рдирд╣ीं рд╣ै?
(a) рдЗрди्рдЯрд░рдиेрдЯ рдПрдХ्рд╕рдк्рд▓ोрд░рд░

(b) рдЧुрдЧрд▓ рдХ्рд░ोрдо

(c) рд▓िрди्рдХ्рд╕्

(d) рдУрдкрди рдСрдлिрд╕
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 32. рд╕ुрдирд╣рд░े рдЪाрд╡рд▓ рдоें рдмीрдЯा-рдХॅрд░ोрдЯीрди рдЬीрди рдХрд╣ाँ рд╕े рдЖрддा рд╣ै ?
(a) рдЧाрдЬрд░

(b) рдбैрдлोрдбिрд▓

(c) рдЪुрдХрди्рджрд░

(d) рдкрдкीрддा
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 33. рдЪंрдж्рд░рдоा рдкрд░ рдЬाрдиे рдХे рд▓िрдП рджुрдиिрдпा рдХी рдкрд╣рд▓ी рдк्рд░ाрдИрд╡ेрдЯ рдл्рд▓ाрдИрдЯ рдпोрдЬрдиा рдХा рдиाрдо
(a) рдоूрди рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕ 

(b) рдоूрди рдл्рд▓ाрдИрдЯ 

(c) рдЪंрдж्рд░рдпाрди 

(d) рдоूрди рдоेрд▓
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 34. рдЕреЮрдЧाрдиिрд╕्рддाрди рдХी рдкрд╣рд▓ी рдорд╣िрд▓ा рдЧрд╡рд░्рдирд░ рд╣ै।
(a) рдорд▓ाрд▓ा рдпुрд╕ुрдлрдЬाрд╣ी 

(b) рдоाрд╕ूрдоा рдоुрд░ाрджी 

(c) рдлрд░ीрджा рд╢ेрдЦ 

(d) рдЪाँрдж рдЙрд╕्рдоाрдиी
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 35. рд░िрдпो рдУрд▓िрдо्рдкिрдХ्рд╕ рдоें рддुрдмाрд▓ू рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рдиे рдХिрддрдиे рд╕рджрд╕्рдпों / рдк्рд░рддिрднाрдЧिрдпों рдХे рд╕ाрде рд╣िрд╕्рд╕ा рд▓िрдпा рдеा?
(a) 5

(b) 3

(c) 1

(d) 9
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 36. рд╡िрд╢्рд╡ рдЖрд░्рдеिрдХ рдоंрдЪ рд╕рдо्рдоेрд▓рди- 2016 (WEF) рдХрд╣ाँ рдкрд░ рдЖрдпोрдЬिрдд рд╣ुрдИ ?
(a) рд╕्рд╡िрдЯрдЬрд░рд▓ैंрдб 

(b) рд▓ाрдУрд╕ 

(c) рдСрд╕्рдЯ्рд░िрдЖ 

(d) рдл्рд░ाँрд╕
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 37. 'рдирд╡рдиाрдерди рдкिрд▓्рд▓рдИ' рдХो рдХिрд╕ рдЕрд╡ाрд░्рдб рд╕े рд╕рдо्рдоाрдиिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
(a) рдмुрдХрд░्рд╕ рдЕрд╡ॉрд░्рдб

(b) рдкुрд▓िрдд्рдЬрд░ рдЕрд╡ॉрд░्рдб

(c) рдЖрд╕्рдХрд░ рдЕрд╡ॉрд░्рдб

(d) рдж рд▓ीрдЬрди рдСрдл рд╣ॉрдирд░
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 38. рдиेрд╢рдирд▓ рд╕ेंрдЯрд░ рдлॉрд░ рдбिрдЬाрд╕्рдЯрд░ рдоैрдиेрдЬрдоेंрдЯ (NCDM) рдХрд╣ाँ рд╕्рдеिрдд рд╣ै?
(a) рдиाрдЧрдкुрд░ 

(b) рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी 

(c) рд╣ैрджрд░ाрдмाрдж 

(d) рдкुрдгे
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 39. рдк्рд░рдзाрдирдоंрдд्рд░ी рдирд░ेंрдж्рд░ рдоोрджी рдиे 'рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдкрджाрдк्рд░рдмंрдзрди рдпोрдЬрдиा' (NDMP) рдХрдм рдЬाрд░ी рдХी ?
(a) 1 рдЬूрди 

(b) 2 рдЬूрди 

(c) 3 рдЬूрди

(d) 1 рдордИ
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 40. рдЪрдХ्рд░ीрдп рдиिрд░्рдзрди рд╡े рд╣ैं
(a) рдЬो рд╕рджैрд╡ рдиिрд░्рдзрди рд░рд╣рддे рд╣ैं।

(b) рдЬो рдиिрд░ंрддрд░ рдиिрд░्рдзрди рдФрд░ рдЧैрд░-рдиिрд░्рдзрди рд╣ोрддे рд░рд╣рддे рд╣ैं।

(c) рдЬो рдЕрдзिрдХांрд╢ рд╕рдордп рдзрдиी рд░рд╣рддे рд╣ैं, рдкрд░ рдпрджा-рдХрджा рдиिрд░्рдзрди рд░рд╣рддे рд╣ैं।

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 41. рднाрд░рдд рдХा рд╡рд╣ рдХौрдирд╕ा рд╕्рдеाрди рд╣ै рдЬрд╣ाँ рдмंрдЧाрд▓ рдХी рдЦाрдб़ी, рдЕрд░рдм рд╕ाрдЧрд░ рддрдеा рд╣िрди्рдж рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдоिрд▓рддे рд╣ैं?
(a) рдХрди्рдпाрдХुрдоाрд░ी 

(b) рдЗрди्рджिрд░ा рдкाрдЗंрдЯ 

(c) рдиाрдЧрд░рдХोрдЗрд▓ 

(d) рд░ाрдоेрд╢्рд╡рд░рдо्
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 42. рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдХी рджृрд╖्рдЯि рд╕े рднाрд░рдд рдХा рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рджेрд╢ों рдоें рдХौрди рд╕ा рд╕्рдеाрди рд╣ै?
(a) рдкाँрдЪрд╡ाँ 

(b) рдЫрдаाँ 

(c) рд╕ाрддрд╡ाँ 

(d) рдЖрдард╡ाँ
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 43. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдЙрдЪ्рдЪाрд╡рдЪ рдЖрдХृрддिрдпों рдкрд░ рдз्рдпाрди рджीрдЬिрдП: 
(a) рдорд╣ाрджेрд╡ рдкрд░्рд╡рдд рд╢्рд░ृंрдЦрд▓ा 
(b) рдоैрдХाрд▓ рдкрд░्рд╡рдд рд╢ृंрдЦрд▓ा 
(c) рдЫोрдЯा рдиाрдЧрдкुрд░ рдкрдаाрд░ 
(d) рдЦाрд╕ी рдХी рдкрд╣ाрдб़िрдпाँ 

рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рдЙрдЪ्рдЪाрд╡рдЪ рдЖрдХृрддिрдпों рдХा рдкрд╢्рдЪिрдо рд╕े рдкूрд░्рд╡ рдХी рдУрд░ рдмреЭрддे рд╣ुрдП рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо рдмрддाрдЗрдП :
(a) 1, 2, 3, 4 

(b) 4, 3, 2, 1 

(c) 2, 3, 4, 1 

(d) 1, 3, 2, 4
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 44. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЬोрдб़ा рд╕рд╣ी рд╣ै?
рдирджी                          рд░ाрдЬ्рдп
(a) рдЗрди्рдж्рд░ाрд╡рддी        рдЭाрд░рдЦрдг्рдб        
   
(b) рднीрдоा            рддрдоिрд▓рдиाрдбु

(c) рд▓ूрдиी              рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди

(d) рдШрдЯрдк्рд░рднा           рдХेрд░рд▓
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 45. рдиेрд╢рд▓рди рдЧ्рд░ीрди рдЯ्рд░िрдм्рдпूрдирд▓ (рдПрди. рдЬी. рдЯी.) рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рд╕्рдеाрддिрдк рдХिрдпा рдЧрдпा рдеा।
(a) 2008

(b) 2009

(c) 2010

(d) 2011
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 46. рднाрд░рдд рдХे рдкрд░िрдк्рд░ेрдХ्рд╖्рдп рдоें рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрдирд╕ा рдХрдерди рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рдХे рджुрд╖्рдк्рд░рднाрд╡ рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै?
(a) рдХ्рд▓ीрди рдбेрд╡рд▓рдкрдоेрди्рдЯ рдоेрдХॅрдиिрдЬ्рдо (CDM) рдХी рд╕्рдеाрдкрдиा।

(b) рдиेрд╢рдирд▓ рдПрдбाрдкрдЯेрд╢рди рдлंрдб рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд 100 рдХрд░ोрдб़ рд░ुрдкрдП рдХा рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХोрд╖ рдХे рд░ूрдк рдоें рдиिрд╡ेрд╢ । 

(c) рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рджрдХ्рд╖िрдг рдЕрдл्рд░ीрдХा рдХे рд╕рди рд╕िрдЯी рдоें рдЖрдпोрдЬिрдд BASIC рдХी 19рд╡ीं рдмैрдардХ рдоें рд╢ाрдоिрд▓ рди рд╣ोрдиा।

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рд╕рднी рдХрдерди рд╕рдд्рдп рд╣ैं।
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 47. рд╕ूрдЪी I рдХो рд╕ूрдЪी-II рд╕े рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдХрд░ें рдФрд░ рдиीрдЪे рджिрдП рд╣ुрдП рдХूрдЯों рдоें рд╕े рд╕рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рдХा рдЪрдпрди рдХрд░ें-
рд╕ूрдЪी - I
(a) рдЗрдиिрдХ्рд╡ॉрд▓िрдЯी рд░ी - рдПрдХ्рдЬाрдоिрди्рдб 
(b) рдж рдк्рд░ाрдЗрд╕ рдСрдл рдЗрдиिрдХ्рд╡ॉрд▓िрдЯी 
(c) рдЗрдиिрдХ्рд╡ॉрд▓िрдЯी : рд╡ाрдЯ рдХैрди рдмी рдбрди
(d) рдж рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ्рд╕ рдСрдл рдЗрдиिрдХ्рд╡ॉрд▓िрдЯी 

рд╕ूрдЪी - II
(i) рдЬोрд╕ेрдл рдЗ. рд╕्рдЯिрдЧ्рд▓िрдЯ्рдЬ 
(ii) рдеॉрдорд╕ рдкिрдХेрдХрдЯी
(iii) рдЕрдорд░्рдд्рдп рд╕ेрди
(iv) рдПрди्рдердиी рдмी. рдПрдЯрдХिрди्рд╕рди

рдХूрдЯ :   a     b     c      d
(a)     iv    iii     ii       i

(b)     iii    iv     i       ii

(c)     ii     iii     I       iv

(d)     iii     i      iv     ii
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 48. рд╕ूрдЪी I рдХो рд╕ूрдЪी II рд╕े рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдХрд░ें рдФрд░ рд╕рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рдХा рдЪрдпрди рдХрд░ें-
рд╕ूрдЪी - I                            рд╕ूрдЪी - II
(A) рдЪрдХ्рд░рд╡рд░्рддी рд╕рдоिрддि        (i) рдХрд░ рд╕ुрдзाрд░
(B) рдирд░рд╕िंрд╣рдо рд╕рдоिрддि       (ii) рдиिрд░्рдзрдирддा рдЖрдХрд▓рди
(C) рддेंрдбुрд▓рдХрд░ рд╕рдоिрддि       (iii) рдмैंрдХिंрдЧ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕ुрдзाрд░
(D) рдЪрд▓ैрдпा рд╕рдоिрддि          (iv) рд╡िрдд्рддीрдп рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рд╕ुрдзाрд░

рдХूрдЯ :   A      B      C     D
(a)     iii       ii       i     iv

(b)     iv       i       iii     ii

(c)     ii        iii      iv     i

(d)     iii       iv      ii     i
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 49. рдкंрдЪрдзाрд░ा рдпोрдЬрдиा рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рд╣ै
(a) рдирджी рдЬрд▓ рдк्рд░рдмрди्рдзрди рд╕े

(b) рдиाрд░ी рдХрд▓्рдпाрдг рдПрд╡ं рд╡िрдХाрд╕ рд╕े

(c) рдПрд▓. рдкी. рдЬी рд╡िрддрд░рдг рд╕े

(d) рднूрдЬрд▓ рдк्рд░рдмрди्рдзрди рд╕े
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 50. рдкौрдзों рдоें рд╡ाрдЗрдЯ рдмрдб рд░ोрдЧ рдХिрд╕рдХी рдХрдоी рд╕े рд╣ोрддा рд╣ै? 
(a) рдЬिंрдХ

(b) рдХॉрдкрд░

(c) рдмोрд░ॉрди

(d) рдоैंрдЧрдиीрдЬ
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 51. рджूрдз рдХा рд╕рдлेрдж рд░ंрдЧ рд╣ोрддा рд╣ै
(a) рдХैрд╕ीрди рд╕े 

(b) рдПрд▓्рдмुрдоिрди рд╕े 

(c) рд▓ैрдХ्рдЯोрдЬ рд╕े

(d) рдЧ्рд▓ोрдмुрд▓िрди рд╕े 
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 52. рд╡ेрдм рдкोрд░्рдЯрд▓ DACNET рд╕рдо्рдмрди्рдзिрдд рд╣ै
(a) рдЗ рдПрдЧ्рд░ीрдХрд▓्рдЪрд░ рд╕े

(b) рдЗ-рдХॉрдорд░्рд╕ рд╕े

(c) рдЗрдмिрдЬрдиेрд╕ рд╕े

(d) рдЗрд▓ाрдЬिрд╕्рдЯिрдХ्рд╕ рд╕े
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 53. рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рдк्рд░рдердо рдХैрд╢рд▓ेрд╕ рдЕрд░्рдерд╡्рдпрд╡рд╕्рдеा рд╡ाрд▓ा рджेрд╢
(a) рдХрдиाрдбा

(b) рд╕्рд╡ीрдбрди

(c) рдл्рд░ाँрд╕

(d) рдмेрд▓्рдЬिрдпрдо
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 54. рд░िрдпो рдУрд▓िрдо्рдкिрдХ्рд╕ рдХी рд╕рдмрд╕े рдпुрд╡ा рдПрдерд▓ीрдЯ рдХौрди рдеी ?
(a) рджीрдкा рдХрд░рдоाрдХрд░ 

(b) рд╡рд░рдЬीрдиिрдпा рде्рд░ेрд╢рд░ 

(c) рдЧौрд░िрдХा рд╕िंрд╣ 

(d) рдПрдоिрд▓ी рд╕ीрдмोрд╣рди
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 55. рдЧ्рд░ाрдоीрдг рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рд╕рд░्рд╡ेрдХ्рд╖рдг рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕्рд╡рдЪ्рдЫрддा рдХे рдоाрдорд▓े рдоें рд╕рдмрд╕े рдКрдкрд░ рдХौрди рд╕ा рд░ाрдЬ्рдп рд╣ै?
(a) рдЭाрд░рдЦрдг्рдб 

(b) рд╕िрдХ्рдХिрдо 

(c) рдХेрд░рд▓

(d) рддेрд▓ंрдЧाрдиा 
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 56. рднाрд░рдд рдоें рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рдЧрддि рд╕े рдЪрд▓рдиेрд╡ाрд▓ी рдЯ्рд░ेрди 'рдЧрддिрдоाрди рдПрдХ्рд╕рдк्рд░ेрд╕', 4 рдЕрдк्рд░ैрд▓, 2016 рдХो рдХрд╣ाँ-рд╕े-рдХрд╣ाँ рддрдХ рдЪрд▓ी ?
(a) рдирдИ рджिрд▓्рд▓ी рд╕े рд▓рдЦрдирдК рддрдХ

(b) рд╣рдЬ़рд░рдд рдиिрдЬाрдоुрдж्рджीрди рд╕े рдЖрдЧрд░ा рддрдХ 

(c) рджिрд▓्рд▓ी рд╕े рдЪंрдбीрдЧрдв़ рддрдХ 

(d) рдоुंрдмрдИ рд╕े рдкुрдгे рддрдХ 
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 57. рдк्рд░рдЪ्рдЫрди्рди рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी рдХा рдЕрд░्рде рд╣ै
(a) рддрдХрдиीрдХी рдХे рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╕े рдЙрдд्рдкрди्рди рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ी

(b) рд╢्рд░рдо рдХी рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рдХा рдХрдо рд╣ोрдиा

(c) рд╢्рд░рдо рдХी рд╕ीрдоांрдд рдЙрдд्рдкाрджрдХрддा рд╢ूрди्рдп рд╣ै

(d) рдмрдб़ी рддाрджाрдж рдоें рд▓ोрдЧों рдХा рдмेрд░ोрдЬрдЧाрд░ рд░рд╣рдиा
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 58. 'рд░ाрдЬीрд╡ рдЖрд╡ाрд╕ рдпोрдЬрдиा' рдЬो 2011 рдоें рд╢ुрд░ू рдХी рдЧрдИ рдеी, рдЙрд╕े рдХрдм рддрдХ рдХे рд▓िрдП рд╡िрд╕्рддाрд░िрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
(a) 2016

(b) 2020

(c) 2021

(d) 2022
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 59. 2016 рдХो рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ рд╕ंрдШ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдХिрд╕ рд░ूрдк рдоें рдордиाрдпा рдЬा рд░рд╣ा рд╣ै ?
(a) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╕рд╣рдХाрд░िрддा рд╡рд░्рд╖ 

(b) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдпुрд╡ा рд╡рд░्рд╖

(c) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЬैрд╡-рд╡िрд╡िрдзрддा рд╡рд░्рд╖ 

(d) рдЕंрддрд░्рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рджрд▓рд╣рди рд╡рд░्рд╖
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 60. рдпूрдиेрд╕्рдХो (UNESCO) рдХा 195рд╡ाँ рд╕рджрд╕्рдп рдХौрди рд╣ै?
(a) рдлрд▓рд╕्рддीрди 

(b) рдХрдЬ़ाрдЦिрд╕्рддाрди 

(c) рдХ्рд░ोрдПрд╢िрдпा 

(d) рджрдХ्рд╖िрдг рд╕ुрджाрди
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 61. рднाрд░рдд рдоें рд╣рдб़рдк्рдкा рдХा рдмृрд╣рдд् рд╕्рдерд▓ рд╣ै
(a) рд░ाрдЦीрдЧрдв़ी  

(b) рдвोрд▓рд╡ीрд░ा 

(c) рдХाрд▓ीрдмंрдЧा 

(d) рд▓ोрдерд▓
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 62. рдЛрдЧ्рд╡ेрджिрдХ рдЬрди рд╕рднा рдЬो рди्рдпाрдпिрдХ рдХाрд░्рдпों рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рдеी
(a) рд╕рднा

(b) рд╕рдоिрддि

(c) рд╡िрдзाрддा

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рд╕े рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 63. 'рдпрдордХ' рдмुрдж्рдз 'рдкिрддрдХ' рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै
(a) рд╕ूрдд्рдд

(b) рд╡िрдирдп

(c) рдЕрднिрдзрдо्рдо

(d) рдЙрдкрд░्рдпुрдХ्рдд рдоें рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 64. рдЪीрдиी рддीрд░्рдердпाрдд्рд░ी рдЬिрд╕рдиे рдЫрдаी рд╢рддाрдм्рджी рдоें рднाрд░рдд рджрд░्рд╢рди рдХिрдпा।
(a) рдпुрдЖрди рдЪ्рд╡ांрдЧ 

(b) рдлाрд╣िрдпाрди 

(c) рд╕ुंрдЧ рдпुрди 

(d) рдЖрдЗрдЬिंрдЧ
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 65. рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рдоें рд╡ाрд░्рд╖िрдХ рд╡рд░्рд╖ा рдЕंрддрд░ाрд▓ рд╣ै। 
(a) 60 рд╕े 100 рд╕ेрди्рдЯीрдоीрдЯрд░ рдХे рдордз्рдп 

(b) 100 рд╕े 200 рд╕ेрди्рдЯीрдоीрдЯрд░ рдХे рдордз्рдп 

(c) 200 рд╕े 300 рд╕ेрди्рдЯीрдоीрдЯрд░ рдХे рдордз्рдп 

(d) 300 рд╕ेрди्рдЯीрдоीрдЯрд░ рд╕े рдЕрдзिрдХ
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 66. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЬोрдб़ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै ?
рдХ्рд╖ेрдд्рд░                            рдоुрдЦ्рдп рд╕ंрд╕ाрдзрди 

(a) рдХोрд▓्рд╣ाрди                рдЦрдиिрдЬ рд╕ंрд╕ाрдзрди 

(b) рдХрдЪ्рдЫ                     рд╡рди рд╕ंрд╕ाрдзрди 

(c) рдоाрд▓ाрдмाрд░ рддрдЯ           рдЬрд▓ рд╕ंрд╕ाрдзрди 

(d) рдордз्рдп рдЧंрдЧा рдоैрджाрди       рдоृрджा рд╕ंрд╕ाрдзрди 
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 67. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рдЬोрдб़ा рд╕рд╣ी рдирд╣ीं рд╣ै ?
 рдХ्рд╖ेрдд्рд░                         рдоुрдЦ्рдп рдЖрд░्рдеिрдХ рдХ्рд░िрдпाрдХрд▓ाрдк 
(a) рд▓рдж्рджाрдЦ                 рд╕ूрддी рд╡рд╕्рдд्рд░ोрдж्рдпोрдЧ       
       
(b) рджрдг्рдбрдХाрд░рдг्рдп          рдЬूрдЯ рдХी рдХृрд╖ि         
 
(c) рдЙрдд्рддрд░ी рдмिрд╣ाрд░          рдЪीрдиी рдЙрдж्рдпोрдЧ       
    
(d) рд░ाрдпрд▓ рд╕ीрдоा           рдЪाрдп рдХी рдмाрдЧाрди       
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 68. рднाрд░рдд рдоें рдиिрдо्рди рд░ाрдЬ्рдпों рдоें рдЙрдЪ्рдЪ рд╕े рдиिрдо्рди рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдШрдирдд्рд╡ рдХा 2011 рдХी рдЬрдирдЧрдгрдиा рдХे рдЕрдиुрд╕ाрд░ рд╕рд╣ी рдХ्рд░рдо рдХ्рдпा рд╣ै?
(a) рдкंрдЬाрдм рдмिрд╣ाрд░-рдЭाрд░рдЦрдг्рдб - рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб

(b) рдмिрд╣ाрд░ рдкंрдЬाрдм - рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб

(c) рдмिрд╣ाрд░ рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб рдкंрдЬाрдм рдЭाрд░рдЦрдг्рдб

(d) рдкंрдЬाрдм рдмिрд╣ाрд░ рдЭाрд░рдЦрдг्рдб рдЙрдд्рддрд░ाрдЦрдг्рдб
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 69. 2004-05 рдХे 61рд╡ें рдПрди. рдПрд╕. рдПрд╕. рдУ. рдбाрдЯा рдоें рдиिрд░्рдзрдирддा рдЖрдХрд▓рди рдХрд░рдиे рдХे рд▓िрдП рд╡िрдзि рдЕрдкрдиाрдпी рдЧрдИ рд╣ै-
(a) рдпूрдиीрдлॉрд░्рдо рд░िрдХॉрд▓ рдоेрдердб (рдпू. рдЖрд░. рдПрдо.)

(b) рдоिрдХ्рд╕्рдб рд░िрдХॉрд▓ рдоेрдердб ( рдПрдо. рдЖрд░ рдПрдо.)

(c) рдпू. рдЖрд░. рдПрдо. рдФрд░ рдПрдо. рдЖрд░. рдПрдо. рджोрдиों

(d) рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 70. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЦाрдж्рдп рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рдХाрдиूрди рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХौрди рд╕ा рдХрдерди рд╕рдд्рдп рдирд╣ीं рд╣ै?
(a) 67 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдЬрдирддा рдХो рдХाрдиूрдиी рд░ूрдк рд╕े рд╕рдм्рд╕िрдбी рд╡ाрд▓े рдЦाрдж्рдп рдк्рд░рджाрди рдХрд░рддी рд╣ै।

(b) рдпрд╣ 75 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдЧ्рд░ाрдоीрдг рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдФрд░ 50 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╢рд╣рд░ी рдЬрдирд╕ंрдЦ्рдпा рдХो рдЖрдЪ्рдЫाрджिрдд рдХрд░рддी рд╣ै।

(c) рдЗрд╕рдХे рдХेрд╡рд▓ рджो рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рд╣ैं, рдЬो рдХीрдордд рдХी рд╕рдорд╕्рдпा рдФрд░ рднोрдЬрди рдХी рдкौрд╖्рдЯिрдХрддा рдХे рд╕्рддрд░ рдХा рдиिрд░्рдзाрд░िрдд рдХрд░рддा рд╣ै।

(d) рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 71. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рд╡िрдиिрд░्рдоाрдг рдиीрддि рднाрд░рдд рд╕рд░рдХाрд░ рдж्рд╡ाрд░ा рдЖрд░рдо्рдн рдХी рдЧрдИ рдеी-
(a) 2010

(b) 2011

(c) 2012

(d) 2013
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 72. рд╕्рдкेрд╢рд▓ рдЗрдХोрдиॉрдоिрдХ рдЬोрди (рдПрд╕. рдЗ. рдЬेрдб़) рдХी рдиीрддि рджेрд╢ рдоें рдкрд╣рд▓ी рдмाрд░ рдЖрд░ंрдн рдХी рдЧрдИ рдеी-
(a) 1991

(b) 2000

(c) 2005

(d) рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдирд╣ीं।
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 73. рд╕ंрдеाрд▓ рдкрд░рдЧрдиा рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдХो рдЕрддि рдк्рд░ाрдЪीрди рдХाрд▓ рдоें рдХ्рдпा рдХрд╣ा рдЬाрддा рдеा ?
(a) рдирд░ीрдЦंрдб 

(b) рдоाрди рд╡рд░्рдЬिрдХा

(c) рдХрд░рддाрд╕िрдиा 

(d)  рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдирд╣ीं 
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 74. рд╕ाрдлा - рд╣ोрд░ рдЖंрджोрд▓рди рдХिрд╕ рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдоुрджाрдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै ?
(a) рдоुंрдбा 

(b) рд╣ो

(c) рд╕ंрдеाрд▓

(d) рдЦрдб़िрдпा
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 75. рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рдЖрджिрдо рдЬрдирдЬाрддि рд╣ै?
(a) рдХрд╡рд░

(b) рдХोрд░ा

(c) рдХрд░рдоाрд▓ी

(d) рдХोрд░рд╡ा
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 76. 'рдЕंрдбी' рдФрд░ 'рдУрдкोрд░рддीрдкि' рдиाрдо рд╕े рдк्рд░рдЪрд▓िрдд рд╡िрд╡ाрд╣ рдХिрд╕ рдЖрджिрд╡ाрд╕ी рд╕рдоुрджाрдп рд╕े рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै?
(a) рд╣ो

(b) рдкрд╣ाрдб़िрдпा

(c) рдоुंрдбा

(d) рдЙрд░ाँрд╡
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 77. рд░िрдпो рдкॅрд░ा- рдСрд▓िрдо्рдкिрдХ рдоें рднाрд░рдд рдХौрди-рд╕े рд╕्рдеाрди рдкрд░ рд░рд╣ा ? 
(a) 42 рд╡ें

(b) 43 рд╡ें

(c) 44 рд╡ें

(d) 32 рд╡ें
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 78. рд░рдгрдердо्рднोрд░ рдХी рдк्рд░рд╕िрдж्рдз рдмाрдШिрди рдЬिрд╕рдХी рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдоृрдд्рдпु рд╣ुрдИ рд╣ै, рдЙрд╕рдХा рдиाрдо рдХ्рдпा рд╣ै ?  
(a) рд╕ोрдирд▓ 

(b) рдордЫрд▓ी

(c) рд╢ेрд░ी 

(d) рд╢рдд्рд░ुрдЬीрдд
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 79. рднाрд░рдд рдХी рдкрд╣рд▓ी рд╕рд╢рд╕्рдд्рд░ рдкрд░рдоाрдгु рдкрдирдбुрдм्рдмी рд╣ै
(a) рдЖрдИ. рдПрди. рдПрд╕. рддिрд╣ाрдпु 

(b) рдЖрдИ. рдПрди. рдПрд╕. рд╡िрд░ाрдЯ

(c) рдЖрдИ. рдПрди. рдПрд╕. рдЕрд░िрд╣рди्рдд 

(d) рдЖрдИ. рдПрди. рдПрд╕. рдЕрд╕्рдд्рд░рдзाрд░िрдгी
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 80. рдк्рд░ोрдЬेрдХ्рдЯ рд▓ूрди (LOON) рд╕ंрдмंрдзिрдд рд╣ै
(a) рдЕрдкрд╢िрд╖्рдЯ рдк्рд░рдмंрдзрди рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рд╕े 

(b) рдмेрддाрд░ рд╕ंрдЪाрд░ рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рд╕े 

(c) рд╕ौрд░ рдКрд░्рдЬा рдЙрдд्рдкाрджрди рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рд╕े 

(d) рдЬрд▓ рд╕ंрд░рдХ्рд╖рдг рдк्рд░ौрдж्рдпोрдЧिрдХी рд╕े
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 81. рдЪाрд▓ुрдХ्рдп рд╢ाрд╕рдХ рдкुрд▓рдХेрд╢िрди рдХी рд╣рд░्рд╖ рдкрд░ рд╡िрдЬрдп рдХा рд╡рд░्рд╖ рдеा
(a) рдИрд╕्рд╡ी 612 

(b) рдИрд╕्рд╡ी 618 

(c) рдИрд╕्рд╡ी 622 

(d) рдИрд╕्рд╡ी 634
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 82. рдЪुрдо्рдмрдХीрдп рджिрд╢ाрд╕ूрдЪрдХ рдХा рднाрд░рддीрдп рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ों рдоें рдк्рд░рдпोрдЧ рдХी рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рд╕ूрдЪрдиा рдХिрд╕рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рджी рдЧрдИ ?
(a) рдоाрд░्рдХो рдкोрд▓ो

(b) рдЗрдм्рди рдмрддूрддा

(c) рд╕рджрд░ुрдж्рджीрди рдоुрд╣рдо्рдордж 'рдФреЮी'

(d) рдиिрдХोрд▓ो рдХोंрдЯी
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 83. рдк्рд░рдердо рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдоेрд╣рд░ाрдм рдХिрд╕ рд╕рд▓्рддрдирддрдХाрд▓ीрди рд╕्рдоाрд░рдХ рдоें рджृрд╢ाрддीрдд् рд╣ै ? 
(a) рдЗрд▓्рддुрддрдоिрд╢ рдХा рдордХрдмрд░ा 

(b) рдмрд▓рдмрди рдХा рдордХрдмрд░ा

(c) рдЕрд▓ाрдИ рджрд░рд╡ाрдЬा

(d) рдХूрд╡рддुрд▓ рдЗрд╕्рд▓ाрдо рдорд╕्рдЬिрдж
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 84. рдЕрддि рдХрдЯ्рдЯрд░рдкंрдеी рд╕ूрдлी рд╕ंрдк्рд░рджाрдп рдеा- 
(a) рдЪिрд╢्рддी 

(b) рд╕ुрд╣рд░ाрд╡рд░्рджी 

(c) рдирдХ्рд╢рдмंрджी 

(d) рдХ़ाрджिрд░ी
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 85. рд╕ूрдЪी I рдХो рд╕ूрдЪी II рд╕े рд╕ुрдоेрд▓िрдд рдХीрдЬिрдП рдФрд░ рд╕ूрдЪिрдпों рдХे рдиीрдЪे рджिрдП рдЧрдП рдХूрдЯ рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХрд░ рд╕рд╣ी рдЙрдд्рддрд░ рдЪुрдиिрдП :
рд╕ूрдЪी - I                 рд╕ूрдЪी - II
рдЬрдирдЬाрддि              рдоूрд▓ рд░ाрдЬ्рдп
(A) рдеाрд░ु              (1) рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди
(B) рднीрд▓              (2) рд╣िрдоाрдЪрд▓ рдк्рд░рджेрд╢
(C) рдЧрдж्рджी               (3) рдЭाрд░рдЦрдг्рдб
(D) рдоुंрдбा               (4) рдЙрдд्рддрд░ рдк्рд░рджेрд╢
рдХूрдЯ :  A      B       C      D
(a)    4       2       1       3

(b)     1      3       4       2

(c)     4      1       3       2

(d)     4      1       2       7
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 86. рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि рдФрд░ рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬрдирдЬाрддि рдХो рд╕ंрдпुрдХ्рдд рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдЖрдпोрдЧ рдХे рдХिрд╕ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рджो рдЕрд▓рдЧ рдиिрдХाрдпों рдоें рдмाँрдЯा рдЧрдпा рд╣ै ? 
(a) 42рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди 

(b) 44рд╡ें рд╕ंрдзोрдзрди 

(c) 89рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди 

(d) 93рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 87. рдоूрд▓ рднाрд░рддीрдп рд╕ंрд╡िрдзाрди рдоें рдХिрддрдиे рднाрдЧ, рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдФрд░ рдЕрдиुрд╕ूрдЪी рдеे ?
(a) 22 рднाрдЧ, 395 рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдФрд░ 8 рдЕрдиुрд╕ूрдЪी 

(b) 24 рднाрдЧ, 450 рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдФрд░ 12 рдЕрдиुрд╕ूрдЪी 

(c) 22 рднाрдЧ, 390 рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдФрд░ 8 рдЕрдиुрд╕ूрдЪी 

(d) 24 рднाрдЧ, 425 рдЕрдиुрдЪ्рдЫेрдж рдФрд░ 12 рдЕрдиुрд╕ूрдЪी
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 88. рднाрд░рдд рдоें рд░ाрдЬрдиीрддिрдХ рджрд▓ों рд╕े рджрд▓рдмрджрд▓ рдХी рдмुрд░ाрдИ рдХो рдХिрд╕ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдХे рдЕрди्рддрд░्рдЧрдд рдЕрдзिрдиिрдпрдоिрдд рдХिрдпा рдЧрдпा рд╣ै?
(a) 52рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди 

(b) 54рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди 

(c) 56рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди 

(d) 58рд╡ें рд╕ंрд╢ोрдзрди
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 89. рдмाрд░рд╣рд╡ीं рдкंрдЪрд╡рд░्рд╖ीрдп рдпोрдЬрдиा рдХे рд╕ंрджрд░्рдн рдоें рдХौрди рд╕ा рдмिрди्рджु рдирд╣ीं рд╣ै?
(a) 8 рдк्рд░рддिрд╢рдд рд╡ाрд╕्рддрд╡िрдХ рдЬी. рдбी. рдкी. рд╡िрдХाрд╕ рджрд░।

(b) 4 рдк्рд░рддिрд╢рдд рдХृрд╖ि рд╡िрдХाрд╕ рджрд░ ।

(c) рдк्рд░рддि рд╡्рдпрдХ्рддि рдЙрдкрднोрдХ्рддा рдиिрд░्рдзрдирддा 10 рдк्рд░рддिрд╢рдд рддрдХ рдХрдо рдХрд░рдиा।

(d) рдЙрдкрд░ोрдХ्рдд рд╕рднी
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 90. рд░ाрдЗрдмोрдЬाрдЗрдо्рд╕ рд╣ोрддे рд╣ैं
(a) рдбी. рдПрди. рдП. 

(b) рдЖрд░. рдПрди. рдП. 

(c) рдк्рд░ोрдЯीрди्рд╕ 

(d) рдЗрдирдоें рд╕े рдХोрдИ рдирд╣ीं
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 91. рдоृрдд рдордЫрд▓ी рд╕े рдиिрдХрд▓рдиे рд╡ाрд▓ी рджुрд░्рдЧंрдз рдХिрди рдпौрдЧिрдХों рдХे рдХाрд░рдг рд╣ोрддी рд╣ै?
(a) рдЕрдоीрдиो рдпौрдЧिрдХ

(b) рдПрд▓्рдбिрд╣ाрдЗрдбिрдХ рдпौрдЧिрдХ

(c) рд╕рд▓्рдлрд░ рдпौрдЧिрдХ

(d) рдиाрдЗрдЯ्рд░ो рдпौрдЧिрдХ
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 92. рдиाрди-рд╕्рдЯिрдХ рдл्рд░ाрдЗंрдЧ рдХрдб़ाрд▓ी рдоें рд▓ेрдк рд▓рдЧा рд╣ोрддा рд╣ै
(a) рдЖрд░рд▓ाрди 

(b) рдЯेрдл्рд▓ाрди

(c) рдкाрд▓ीрд╕्рдЯाрдЗрд░िрди 

(d) рдкाрд▓ीрдк्рд░ोрдкाрдЗрд▓िрди
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 93. рд╢ाрд╕рдХ рдкूрд░рдгрдорд▓ рдХे рдж्рд╡ाрд░ा рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рдоंрджिрд░ рдХा рдиिрд░्рдоाрдг рдХрд░рд╡ाрдпा рдЧрдпा ? 
(a) рд░ाँрдЪी рд╕्рдеिрдд рдЬрдЧрди्рдиाрде рдоंрджिрд░ 

(b) рджेрд╡рдШрд░ рд╕्рдеिрдд рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░

(c) рд░ाँрдЪी рд╕्рдеिрдд рдкрд╣ाрдб़ी рд╢िрд╡ рдоंрджिрд░

(d) рдЗрдЯрдЦोрд░ी рд╕्рдеिрдд рднрдж्рд░рдХाрд▓ी рдоंрджिрд░
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 94. рдорд╣ुрдЖрдбांрд░ рдЕрднрдпाрд░рдг्рдп рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╣ै?
(a) рдкрд▓ाрдоू

(b) рдХोрдбрд░рдоा

(c) рдЪрддрд░ा

(d) рд▓ाрддेрд╣ाрд░
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 95. 'рдЖрд░्рдЬрди рдзाрдо' рдЭाрд░рдЦंрдб рдХे рдХिрд╕ рдЬिрд▓े рдоें рд╣ै?
(a) рдЧुрдорд▓ा  

(b) рдЧрдв़рд╡ा

(c) рдЧिрд░िрдбीрд╣

(d) рдЧोрдб्рдбा
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 96. рдЭाрд░рдЦंрдб рдиिрд╡ाрд╕ी рджीрдкрд╕ेрди рдЧुрдк्рддा рдХा рдиाрдо рдХिрд╕ рдЦेрд▓ рд╕े рдЬुрдб़ा рд╣ुрдЖ рд╣ै?
(a) рддीрд░рди्рджाрдЬी

(b) рдмाрд╕्рдХेрдЯрдмॉрд▓

(c) рдПрдерд▓ेрдЯिрдХ्рд╕ 

(d) рд╢рддрд░ंрдЬ
рдЙрдд्рддрд░–(d) 

рдк्рд░рд╢्рди 97. рд╕्рдЯैंрдб-рдЕрдк рдЗंрдбिрдпा рд╕्рдХीрдо рдХा рдк्рд░рдпोрдЬрди 
(a) рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि / рдЬрдирдЬाрддि рдПрд╡ं рдорд╣िрд▓ा рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдоें рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै।

(b)  рдкिрдЫрдб़े рд╡рд░्рдЧ рдХे рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдоें рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। 

(c) рд╕िрд░्рдл рдЕрдиुрд╕ूрдЪिрдд рдЬाрддि рдХे рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдоें рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै।

(d) рд╕िрд░्рдл рдорд╣िрд▓ा рдЙрдж्рдпрдоिрдпों рдоें рдЙрдж्рдпрдоिрддा рдХो рдк्рд░ोрдд्рд╕ाрд╣िрдд рдХрд░рдиा рд╣ै। 
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рдк्рд░рд╢्рди 98. рд░ाрд╖्рдЯ्рд░ीрдп рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рдЖрдпोрдЧ рдХा рдкрд╣рд▓ा рдкुрд░рд╕्рдХाрд░ рд╣ाрд▓ рд╣ी рдоें рдХिрд╕ рдлिрд▓्рдо рдХो рдоिрд▓ा рд╣ै?
(a) рдкिंрдХ

(b) рдм्рд▓ैрдХ рдПрдг्рдб рд╡ाрдЗрдЯ

(c) рд░ेрдб рдПрдг्рдб рд╡ाрдЗрдЯ

(d) рдм्рд▓ैрдХ
рдЙрдд्рддрд░–(b) 

рдк्рд░рд╢्рди 99. рд╕рднी рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рд╕ाрдоाрдЬिрдХ рд╡िрднेрдж рдХा рдЙрди्рдоूрд▓рди рдоाрдирд╡ाрдзिрдХाрд░ рдХी рдХिрд╕ рдкीрдв़ी рдХे рдЕंрддрд░्рдЧрдд рдЖрддा рд╣ै ?
(a) рдкрд╣рд▓ी рдкीрдв़ी 

(b) рджूрд╕рд░ी рдкीрдв़ी 

(c) рддीрд╕рд░ी рдкीрдв़ी 

(d) рдЪौрдеी рдкीрдв़ी 
рдЙрдд्рддрд░–(c) 

рдк्рд░рд╢्рди 100. рдХाрд░्рдЯाрдЬेрдиा рдк्рд░ोрдЯोрдХॉрд▓ рдХा рд╕ंрдмंрдз рд╣ै। 
(a) рдЬैрд╡ рд╕ुрд░рдХ्рд╖ा рд╕рдордЭौрддे рд╕े 

(b) рдк्рд░рджूрд╖рдг рд╕े 

(c) рдУрдЬ़ोрди рдХ्рд╖рд░рдг рд╕े 

(d) рдЬрд▓рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╡рд░्рддрди рд╕े
рдЙрдд्рддрд░–(a) 

рд╣рдорд╕े рдЬुрдб़ें, рд╣рдоें рдлॉрд▓ो рдХрд░े ..

  • Telegram рдЧ्рд░ुрдк рдЬ्рд╡ाрдЗрди рдХрд░े – Click Here
  • Facebook рдкрд░ рдлॉрд▓ो рдХрд░े – Click Here
  • Facebook рдЧ्рд░ुрдк рдЬ्рд╡ाрдЗрди рдХрд░े – Click Here
  • BPSC Notes ————– Click Here
рдФрд░ рдирдпा рдкुрд░ाрдиे